Stenty po zawale – angioplastyka (PTCA, PCI) Angioplastyka wieńcowa (PTCA), zwana r ównież koronaroplastyką lub angioplastyką tętnic wieńcowych, to inwazyjny zabieg, który polega na poszerzeniu zwężonej lub też udrożnieniu całkowicie zamkniętej tętnicy wieńcowej bez potrzeby otwierania klatki piersiowej. Bardzo ważna przy zawale serca jest pierwsza pomoc, która polega na ułożeniu przytomnego pacjenta w pozycji półsiedzącej, wezwania karetki pogotowia ratunkowego i podania choremu aspiryny. Zawał serca – objawy, przyczyny, diagnostyka, leczenie, zapobieganie i powikłania. Zgodnie z wytycznymi po zawale serca stężenie tzw. złego cholesterolu LDL nie powinno przekraczać 55 mg/dl, jednak jedynie 20 proc. pacjentów osiąga ten cel - alarmuje prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego prof. Przemysław Mitkowski. To niebezpieczne, ponieważ osoby te są bardziej zagrożone powtórnym zawałem serca. Statyny – rozpoczęcie leczenia. Przed zastosowaniem statyny lekarz skieruje pacjenta na badanie krwi – oznaczenie stężenia lipidów, aktywności aminotransferazy alaninowej (ALT) i kinazy kreatynowej (CK). W wyjątkowych przypadkach, u osób z ostrym zespołem wieńcowym lub obciążonych bardzo dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym 10 znaków ostrzegawczych przed zawałem serca. 1. Pocenie się. Zanim dojdzie do zawału serca, większość ludzi doświadcza obfitego, zimnego pocenia się, nie robiąc nic fizycznie obciążającego i bez wyraźnego powodu. Skóra i ubranie prawdopodobnie nasiąkną potem, a twarz może stać się blada. 2. W przypadku zawału serca, najważniejsza jest szybka, fachowa pomoc medyczna. Kardiolodzy mówią o tzw. "złotej godzinie", czyli o czasie, który decyduje o szansie przeżycia. Nie bójmy się wezwać pogotowia, nawet jeżeli mamy wątpliwości, czy to na pewno jest zawał serca. Dlatego najpierw dzwonimy na numer 999 lub 112. nnCs7. Strona główna Jak żyć po zawale? Dieta po zawale Czy wiesz, że... Czy wiesz, że... Cholesterol występuje tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego. W warzywach, owocach, nasionach, ziarnach zbóż go po prostu nie ma. Dlatego nie ulegaj reklamom, sugerującym zakup tego oleju, bo nie zawiera cholesterolu. Sól kuchenna (chlorek sodu) jest substancją smakową i konserwującą. Dodawana jest w procesie produkcji żywności. Sód jako składnik mineralny występuje naturalnie niemal w każdym produkcie spożywczym. Wody mineralne również dostarczają tego składnika. Dodatkowo wiele substancji dodawanych do żywności typu barwniki, wzmacniacze smaku i zapachu, słodziki, substancje konserwujące (np. benzoesan sodu, cyklaminian sodu, glutaminian sodu) zawiera sód w swoim składzie. Nie możliwe zatem wydaje się całkowite wykluczenia tego składnika ze swojej diety. Natomiast należy go ograniczyć do zalecanego minimum odpowiadającego 1 łyżeczce soli poprzez eliminacje soli kuchennej w swojej kuchni i wnikliwe czytanie etykiet produktów spożywczych przed ich zakupem. Sterole roślinne, ostatnio dodawane do margaryn, występują naturalnie w warzywach, owocach, ziarnach i orzechach. Związki te mogą obniżać stężenie cholesterolu we krwi. Dzięki podobnej do cholesterolu budowie cząsteczki substancje te zmniejszają wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Dlatego słuszne wydaje się spożywanie margaryn wzbogaconych w stanole lub sterole z produktami pochodzenia zwierzęcego. Badania kliniczne wykazały, że porcja margaryny wzbogaconej użytej do 3 kromek pieczywa (ok. 30 g) obniża poziom cholesterolu o taki sam odsetek jak przy spożyciu jej w większych ilościach. Dlatego nie należy się nimi objadać (bo zwiększa się wtedy kaloryczność posiłków). Aby zachować walory odżywczo-smakowe oleje roślinne sprzedawane w ciemnym szkle powinny być chronione przed światłem i ciepłem. Dlatego nie stosuj ich do przygotowywania potraw z obróbką termiczną tylko dodawaj na zimno do sałatek i surówek. Pamiętaj również, że jest to tłuszcz o takiej samej kaloryczności jak inne tłuszcze (1 g tłuszczu odpowiada 9 kcal), dlatego stosuj go z rozwagą. Słowo cukier ma bardzo wiele znaczeń, co śmiało wykorzystują producenci żywności. Napis „sok bez cukru” sugeruje, że w danym soku nie ma cukru i może być bezpiecznie spożywany. Nic bardziej mylnego. Tak naprawdę informacja ta oznacza, że producent nie dosłodził soku cukrem białym, ale mógł użyć innych jego odpowiedników np. syrop glukozowo-fruktozowy czy sok winogronowy. Dodatkowo soki owocowe zawsze zwierają naturalne cukry występujące w owocach. Dlatego pamiętaj o rozważnym spożywaniu takich produktów, sprawdzaj wartość odżywczą umieszczoną na opakowaniu, szczególnie jeżeli zmagasz się z nadwagą lub otyłością, lub cukrzycą. Podobno koniak to lekarstwo. Czy osoba z chorobą wieńcową może wypić kieliszek, nawet jeśli bierze leki? Jakie czynniki wpływają na krzepliwość krwi (INR) u osób stosujących leczenie przeciwzakrzepowe (przeciwkrzepliwe)? Po napadach migotania przedsionków lekarz zabronił pić alkohol. Czy na pewno ma rację? Mój ojciec chorował na cukrzycę, zmarł na zawał w wieku 60 lat. Co zrobić, aby zapobiec zachorowaniu? Jaki olej używać do smażenia mięsa, ryb czy innych produktów? Jakich pokarmów należy unikać w czasie stosowania acenokumarolu (Acenokumarol, Sintrom) lub warfaryny (Warfin)? Czy powinienem używać sztucznych słodzików? Jeśli tak, to jakich? Czy pokarmy wpływają na działanie nowych leków przeciwkrzepliwych (Pradaxę, Xarelto, Eliquis)? Czy, aby utrzymać, zredukować masę ciała powinienem spożywać ostatni posiłek o godz. 18:00? Czy w trakcie przyjmowania leków antyarytmicznych trzeba również stosować dietę? W których produktach występuje dobry cholesterol? Czy mogę po zawale spożywać kapustę i ogórki kwaszone? © 2022 Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. All rights reserved. Serwis jest własnością Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i został stworzony pod kierownictwem jego specjalistów. Zamknij i przejdź do serwisu » Pytanie nadesłane do redakcji Czy można po koronarografii pić soki, spożywać posiłki? Czy są jakieś przeciwwskazania? Jakie mogą być powikłania po zabiegu? Odpowiedziała dr n. med. Agnieszka Tycińska Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersytet Medyczny w Białymstoku W czasie koronarografii podawany jest kontrast. Jednym z działań niepożądanych po podaniu kontrastu są nudności i wymioty. Dlatego też zaleca się unikanie spożywania jakichkolwiek posiłków i picia napojów kilka godzin przed zabiegiem i po zabiegu. Natomiast bezpośrednio po zabiegu (a także w niektórych przypadkach przed zabiegiem, np. u pacjentów z niewydolnością nerek) należy zastosować dożylny wlew płynów (celem szybszej ewakuacji środka kontrastowego) i uniknięcia pokontrastowej niewydolności nerek. Kilka godzin po zabiegu, po konsultacji z lekarzem można zacząć pić wodę (najlepiej niegazowaną). W razie braku reakcji uczuleniowej można stopniowo włączać normalną dietę. Koronarografia jest badaniem inwazyjnym. Do najczęstszych powikłań należą: naczyniowe powikłania miejscowe (krwiak w miejscu wkłucia dodtętniczego, tętniak rzekomy, przetoka tętniczo-żylna, zator). nefropatia kontrastowa reakcja uczuleniowa na kontrast. Fot. ojoimagesSerce Powikłania po zawale serca Objawy i przebieg Do powstania zawału serca przyczynia się martwica komórek mięśnia sercowego, na danym obszarze, która powstaje na skutek zamknięcia światła naczynia wieńcowego. Charakterystycznym jego objawem jest kłująco-palący ból w klatce piersiowej, uczucie duszności, omdlenia i inne. Zawał serca stanowi bezpośrednie zagrożenie zagrożenie dla zdrowi i po zawale serca - Objawy i przebieg Powikłanie zawału serca:Do najczęściej występujących powikłań zawału serca zaliczane są:ostra niewydolność serca, jest skutkiem różnego rodzaju uszkodzeń serca, w momencie gdy dojdzie do zawału sercazaburzenia rytmu serca (dodatkowe pobudzenie komorowe, trwały częstoskurcz komorowy, przyśpieszony rytm komorowy, migotanie przedsionków i komór, zwolnienie pracy serca)mechaniczne uszkodzenia serca, które powstają najczęściej w przeciągu kliku dni po wystąpieniu zawału. Są to bardzo niebezpieczne powikłania, które wymagają interwencji chirurgicznejnawrót niedokrwienia lub ponowny zawał sercazator płucnytętniak pozawałowyudar mózgu, pojawia się najczęściej po 48 godzinach od zawału sercazespół pozawałowy Dresslerazespół bolesnego karkupęknięcie wolnej ściany serca następuje do 5 dni od przebytego zawału i wymaga zabiegu operacyjnegoi wiele innychNajczęściej pojawiającym się powikłaniem po zawale serca są zaburzenia rytmu oraz przewodnictwa serca, które mogą prowadzić do śmierci chorego. Nigdy nie wolno bagatelizować nowych, nasilających się objawów, które pojawiają się u chorego po zawale mięśnia sercowego. Źródło tekstu:Banasiak W., Opolski G., Poloński L. (red.), Choroby serca - Braunwald, Urban & Partner, Wrocław G. Choroby serca. Diagnostyka i terapia, Urban & Partner, Wrocław T. Kardiologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków www źródła:Kategorie ICD:Materiały zawarte w dziale Specjalista Radzi mają charakter informacyjny i należy je traktować jako dodatkową pomoc przy udzieleniu niezbędnej pomocy choremu oraz jako ewentualny wstęp do leczenia przez specjalistę. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji umieszczonych w dziale Specjalista Radzi. Tagi: miażdzyca, powikłania po zawale serca, zawał serca Zawal serca - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie, jak rozpoznać Mechaniczne powikłania po zawale serca Miażdżyca i zabieg endarterektomii tętnic szyjnych Żywienie w chorobie niedokrwiennej mięśnia sercowego Dławica piersiowa - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie Miażdżycy - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie Wstrząs kardiogenny Rola komórek układu odpornościowego w miażdżycy Niedokrwistość serca - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie Ból w klatce piersiowej - czy to zawał? Zdrowe zakupy Prekursorem zastosowania soków jako metody terapeutycznej był brytyjski biznesmen i naukowiec dr Norman W. Walker, który na początku XX w. zainteresował się zdrowym żywieniem i doszedł do wniosku, że świeże soki owocowo-warzywne to najlepsze i najzdrowsze lekarstwo, przywracające organizmowi równowagę. Oczywiście jako biznesmen miał w tym interes: zaprojektował prototyp urządzenia, na bazie którego powstała pierwsza na świecie wyciskarka. Niemniej w kilku swoich książkach Walker przekonywał, że sam stosuje sokoterapię, a dzięki diecie opartej na surowych warzywach i owocach, z pominięciem mięsa, udaje mu się zachować doskonałą formę - dożył w końcu 99 lat. Innowacyjne jak na owe czasy podejście Walkera do roli żywienia w profilaktyce i zwalczaniu chorób zaowocowało kolejnymi analizami. Pierwsze prace na temat leczniczych właściwości soków z jarzyn, warzyw i owoców zostały opublikowane w drugiej połowie lat 30. w USA, a wkrótce po odkryciu biochemicznych mechanizmów działania soków ich ranga w leczeniu naturalnym zdecydowanie wzrosła. Zbawienne składniki Dziś leczenie sokami stało się popularną metodą wspomagającą konwencjonalne terapie. Jej zwolennicy podkreślają, że odpowiedni dobór składników pozwala zwalczać różnorodne problemy zdrowotne - od zmęczenia i stresu, przez choroby cywilizacyjne, po nowotwory. Jak pisze w swojej książce dr Jadwiga Górnicka, lekarz medycyny, specjalistka chorób wewnętrznych i medycyny naturalnej, znaczenie soków jako leków wiąże się z ich składem: "Znajdują się w nich pełnowartościowe składniki - łatwo przyswajalne cukry, tłuszcze, białka, w tym aminokwasy egzogenne, oraz świeże enzymy należące do biokatalizatorów sterujących reakcjami biochemicznymi w organizmie, nadto substancje kleikowate, antybiotyki, hormony, witaminy, biopierwiastki. Ważne jest, że składniki te występują w formie zjonizowanej, co sprzyja utrzymywaniu równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie, a zatem chroni organizm przed czynnikami rakotwórczymi"¹. Doktor Górnicka podkreśla przy tym, że właściwości te dotyczą wyłącznie soków świeżych, niesfermentowanych i nieprzetworzonych. Na aspekt ten zwracają zresztą uwagę wszyscy zwolennicy sokoterapii: pełnowartościowe napoje można uzyskać tylko ze świeżych warzyw i owoców, najlepiej od zaufanych dostawców, a pić należy je bezpośrednio po przyrządzeniu. Tylko wówczas będą działały stabilizująco na organizm i zaopatrzą go w brakujące składniki. Skondensowane zdrowie Specjaliści sokoterapii zalecają, by profilaktycznie pić ok. 500-700 ml soków dziennie, co pozwoli dostarczyć organizmowi niezbędne składniki oraz zachować zdrowie i dobre samopoczucie. Jeśli jednak mają one działać leczniczo, dawkę tę powinno się zwiększyć do 2, a nawet 4 litrów dziennie¹. Oczywiście punktem wyjścia dla tej metody jest bogaty skład warzyw i owoców, na bazie których przyrządza się napoje. Dlaczego jednak soki mają być bardziej wartościowe niż surowe produkty? Przede wszystkim chodzi o przyswajalność: składniki wyciśniętego soku nasz organizm wchłania już po 10-15 minutach, podczas gdy trawienie warzyw i owoców zajmuje mu nawet 2-3 godziny. Po drugie, soki to skondensowana porcja witamin, łatwo przyswajalnych cukrów, białek i aminokwasów regulujących reakcje biochemiczne w organizmie. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) każdego dnia powinniśmy spożywać ok. 400 g warzyw i owoców w 5 porcjach². W praktyce jednak niewielu Polaków realizuje to założenie i sięga po surowe produkty. Pijąc soki, łatwiej jest dostarczyć organizmowi odpowiednią ich ilość: 3-4 szklanki to odpowiednik ok. 2 kg surowych produktów! I wreszcie po trzecie: wyciskanie soku oznacza, że spożywamy głównie miąższ owoców i warzyw, w którym znajduje się rozpuszczalny błonnik pokarmowy, zwiększający wytwarzanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych w jelicie grubym, obniżający wartość pH i wpływający korzystnie na wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego³. Jednocześnie ograniczamy ilość nierozpuszczalnych frakcji błonnika, obecnych np. w pestkach, których nadmiar zmniejsza wchłanianie tłuszczów i rozpuszczalnych w nich witamin (A, D, E i K). Dowody skuteczności Choć sokoterapia to bez wątpienia metoda alternatywna, w dodatku jedynie wspomagająca leczenie, nie brakuje naukowych dowodów na zdrowotne właściwości soków. Jedno z badań wykazało, że sok z marchwi obniża ryzyko chorób serca i zawałów. U osób, które piły go w ilości 0,5 l dziennie przez 3 miesiące, doszło do obniżenia stresu oksydacyjnego i poziomu cholesterolu4. Ponadto dzięki zawartości beta-karotenu, luteiny i zeaksantyny sok z marchwi poprawia wzrok. Inne badanie pokazało, że soki z owoców aronii oraz czarnej porzeczki są najbogatsze w związki polifenolowe, a jednocześnie charakteryzują się dwukrotnie większą aktywnością przeciwutleniającą niż soki pomarańczowe oraz prawie pięciokrotnie większą niż sok jabłkowy5. Sam sok jabłkowy ma jednak inne cenne właściwości: okazuje się, że może zapobiegać nowotworom i starzeniu się oraz wspomagać ogólną odporność organizmu. Do takiego wniosku doszli naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, którzy porównywali właściwości jabłkowych soków klarownych i mętnych. Odkryli oni, że mętne soki zawierają 4 razy więcej flawonoidów i innych związków z grupy polifenoli, które wykazują silne działanie antynowotworowe. Napój z dużą zawartością miąższu owoców ma również nawet pięciokrotnie większą zdolność "wymiatania" wolnych rodników6. Zgodnie z innymi analizami w zasadzie wszystkie soki ze świeżych owoców i warzyw należą do produktów charakteryzujących się wysoką zawartością antyoksydantów7, a dzięki ich dostępności przez cały rok oraz udowodnionej obecności składników odżywczych (tokoferoli, karotenoidów, kwasu askorbinowego i flawonoidów) stanowią alternatywne uzupełnienie zalecanego udziału warzyw i owoców w diecie8. Nie tylko owoce i warzywa Bibliografia Górnicka J., "Apteka natury - Poradnik Zdrowia", Agencja Wydawnicza Jerzy Mostowski, wyd. IV, 2011, s. 78, 216 World Health Report 2002, Reducing risks, promoting healthy life, Geneva, World Health Organization, 2002 I Trace Elem Exp Med 1992; 91: 23-31 Nutr Sep 24;10:96. doi: Biochem Soc Trans 1996; 24 (3): 790-795 Journal of the Science of Food and Agriculture 2007; 87 (4): 573-579 Nutrtion J 2010; 9: 3 Przem Ferment Owoc Warz 2003; 47 (06): 29-30 Z pewnością najpopularniejsze są soki z warzyw i owoców, ale sokoterapia nie wyklucza również innych składników. Soki można wyciskać ze świeżych ziół, korzeni przyprawowych (jak imbir czy kurkuma), traw i młodych zbóż. Przykładowo napój z trawy pszenicznej pomaga łagodzić dolegliwości żołądkowo-jelitowe. - Główną rolę w sokoterapii odgrywają warzywa. Wśród nich znajdują się typowo polskie, szczególnie korzeniowe, które są dostępne w każdym punkcie sprzedaży, oraz warzywa liściaste. W tym wypadku możemy wyciskać sok na przykład z natki pietruszki, sezonowych ziół czy z pokrzywy. Może to być również hodowana w domu trawa z pszenicy, owsa czy żyta - wylicza dr Jacek Radwański, autor książki "Sokoterapia" i prekursor tej metody w Polsce. O tym, jaki wpływ na zdrowie będzie wywierał sok, decyduje oczywiście jego skład. Sokoterapia stosuje prawie 90 mieszanek i soków prostych (z 1 składnika), wykorzystywanych w leczeniu ok. 140 schorzeń. Sok z buraków wpływa na układ krążenia, z kapusty - zmniejsza wrzody żołądka i dwunastnicy, z winogron - zwalcza zaparcia, żurawinowy - pokonuje infekcje, z selera - usprawnia trawienie, a z owsa i rozmarynu likwiduje wyczerpanie. Picie soków poleca się także osobom z niedoborami witamin i składników mineralnych w celu witalizacji organizmu i poprawy odporności. Wskazane jest również dla tych, którzy chcą unormować masę ciała i usprawnić proces usuwania z organizmu substancji toksycznych. W dzisiejszych czasach z zawału serca się wychodzi. Można po nim prowadzić normalne, aktywne życie, pod warunkiem że będzie to zdrowe życie – mówi dr Michał Ploch specjalista kardiolog, który prowadzi własną praktykę lekarską w Opolu. My dopytujemy o szczegóły, jak to zdrowe życie ma wyglądać? Zawał to zawsze ogromny szok dla pacjenta i jego bliskich, gdyż to bezpośrednie zagrożenie życia. Czy ten strach przekłada się na przestrzeganie zaleceń dla zawałowców oraz zmianę niekorzystnych przyzwyczajeń? - Zawał mięśnia sercowego należy traktować jako sygnał ostrzegawczy, po którym każdy pacjent powinien przeanalizować swój dotychczasowy styl życia. Dzięki dalece posuniętym procedurom medycznym oraz nowoczesnym lekom u zdecydowanej większości pacjentów nie dochodzi do trwałego uszkodzenia serca lub to uszkodzenie jest nieznaczne. Tym samym rokowanie co do dalszego aktywnego życia jest dobre. Niemniej, każdy pacjent po zawale serca musi: rzucić palenie papierosów, utrzymywać dietę przeciwmiażdżycową, dbać o regularną, dostosowaną do możliwości aktywność fizyczną, walczyć z nadwagą systematycznie zażywać zalecane leki I muszę przyznać, że w większości pacjenci stosują się do zaleceń i próbują zmienić swoje życie. Nie bagatelizują tego, co się wydarzyło, podchodzą do sprawy bardzo poważnie. Chociaż badania naukowe pokazują, że część pacjentów po pewnym czasie wraca do złych nawyków, takich jak na przykład palenie papierosów. Jednak zdecydowanie większa liczba pacjentów podejmuje walkę o siebie i wychodzi z tej walki zwycięsko. Czytaj też: Zawał serca – objawy, przyczyny, pierwsza pomoc. Czy zawał serca boli? A jak pacjenci radzą sobie ze strachem? Pewnie zwłaszcza na początku rehabilitacji towarzyszy im obawa, że zawał może się powtórzyć. - Poczucie zagrożenia życia jest naturalnym stanem pojawiającym się po zawale. U pacjentów mogą pojawić się stany lękowe czy zaburzenia nerwicowe. Dotyka to prawie połowy pacjentów, którzy doświadczyli zawału. Jednocześnie nie należy zamartwiać się tym, co było, rozpamiętywać i wciąż analizować, ponieważ badania naukowe wykazały, że życie w lęku i depresja bardzo źle wpływają na stan układu krążenia. Pacjent musi nauczyć się żyć po zawale, a to trwa. Jeśli takie stany, jak odrzucenie choroby lub rezygnacja i apatia będą się nasilały lub trwały zbyt długo, niezbędna może okazać się opieka psychologiczna albo porada w poradni zdrowia psychicznego. Coraz częściej można usłyszeć: „30 lat i zawał? Jak to możliwe?” Jeden z najmłodszych zawałowców w Polsce miał 22 lata… - Mój najmłodszy pacjent z rozległym zawałem serca miał 24 lata. Trudno było mu uwierzyć, że w tak młodym wieku można mieć poważne problemy z sercem. Ale niestety, tempo naszego życia sprzyja zawałowi, więc i granica wieku się przesuwa. Jesteśmy obciążeni stresem, pracujemy ponad siły, odpowiadamy na miliony maili, odbieramy setki telefonów. Nie potrafimy odpoczywać, nie mamy też czasu zadbać o właściwą dietę i aktywność ruchową. Ryzyko zawału jest większe u pacjentów, którzy nie tylko palą papierosy, ale także stosują różne inne używki, w tym narkotyki, a to właśnie domena ludzi młodych. Jak długo powinien trwać powrót do przysłowiowej normalności po zawale? - Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego po każdym zawale serca pacjent powinien poddać się rehabilitacji kardiologicznej. W trakcie jej trwania trzeba nauczyć się żyć na nowo. Ważne jest to, aby niczego nie przyspieszać, organizmowi dać odpocząć, ale i psychice czas na powrót do formy. Ogólnie przyjęty schemat leczenia mówi o rozpoczęciu rehabilitacji kardiologicznej w ciągu 30 dni od zawału serca – im szybciej tym lepiej. Należy pamiętać o wizytach u lekarza specjalisty. Pacjent powinien stawiać się na wizytach u kardiologa przynajmniej raz na pół roku, do końca życia. A lekarz rodzinny powinien być odwiedzany raz na dwa miesiące. Częściej oczywiście wtedy, gdy ze zdrowiem dzieje się coś niepokojącego. Bardzo dużą rolę w powrocie do normalnego życia odgrywa aktywność fizyczna. Niektórzy pacjenci chcieliby od razu stanąć na nogi i zbyt szybko rzucają się w wir ćwiczeń. Jak znaleźć złoty środek? - Tutaj również wskazany jest rozsądek. Ucząc się wspomnianego życia na nowo, pacjent powinien małymi kroczkami sprawdzać, jaki sport będzie dla niego najbardziej odpowiedni i przy jakim obciążeniu będzie czuł się najlepiej. Pamiętajmy o tym, że powrót do aktywności fizycznej jest konieczny. Jednak należy zaczynać od łagodnych sportów, tzw. aerobowych, typu krótkie marsze, jazda rowerem, pływanie. Na starcie wybierajmy małe dystanse. W kolejnych tygodniach można stopniowo zwiększać obciążenie fizyczne. Ważne, by pacjenci, którzy przeszli zawał, wybierali sporty dynamiczne. Należy unikać dużych sportów statycznych, jak podnoszenie dużych ciężarów na siłowni. Stopień i rodzaj aktywności fizycznej po zawale serca musi być dobrany indywidualnie. U pacjentów bez trwałego uszkodzenia serca dopuszczalny jest każdy rodzaj oraz ilość rekreacyjnego sportu. Pacjenci po operacji by-passów powinni przez 6 miesięcy unikać wysiłku nadmiernie obciążającego klatkę piersiową oraz sportów kontaktowych, które wiążą się z dużym ryzykiem uszkodzenia gojącego się mostka. W przypadku dużej pozawałowej niewydolności serca lub w sytuacji braku pełnej rewaskularyzacji (pozostawienie zwężeń w tętnicach wieńcowych) pacjent powinien unikać dużych wysiłków, dopuszczalne są jedynie niewielkie wysiłki aerobowe. Kiedy pacjent poradzi sobie ze strachem i zacznie czuć się coraz lepiej, pojawią się myśli o powrocie do aktywności zawodowej. Kiedy jest na to odpowiednia pora? - Zazwyczaj potrzeba od 8 do 24 tygodni rehabilitacji, powrotu do pełnej sprawności, aby ponownie podjąć pracę zawodową. Niestety w przypadku dużego pozawałowego uszkodzenia serca, zagrożenia groźnymi dla życia pozawałowymi arytmiami, istnieją przeciwwskazania do ponownego wykonywania określonych czynności, np. pracy na wysokościach, pracy w charakterze kierowcy zawodowego lub pracy wymagającej noszenia ciężarów. O możliwości oraz czasie powrotu do pracy zawodowej każdorazowo orzeka lekarz medycyny pracy. Opinia kardiologa może być tutaj pomocna, ale to lekarz medycyny pracy podejmuje ostateczne decyzje. Czy seks może być formą rehabilitacji? - Życie seksualne jest bardzo ważną częścią życia człowieka. Samo zbliżenie wymaga wysiłku, który można porównać do wejścia w ciągu 10 sekund na pierwsze piętro, do mycia okien czy przejścia w ciągu 20 min dystansu 1,5 km. Pacjenci, którzy leczeni są angioplastyką (założeniem stentu), powinni odczekać z seksem od 4 do 6 tygodni. Jeśli przeszli operację pomostowania tętnic wieńcowych (by-passów), przerwa w życiu seksualnym powinna potrwać nawet do 8 tygodni. Dodatkowo po zabiegu wszczepienia by-passów należy przez 6 miesięcy unikać pozycji mogących uszkodzić gojący się pooperacyjnie mostek. Poza tym nie każdy pacjent ma od razu ochotę na seks. Istotną kwestią są leki stosowane po zawale serca, ponieważ część z nich może obniżać libido oraz zaburzać erekcję. Jeśli się tak dzieje, należy skonsultować się z kardiologiem, aby dobrać bardziej neutralne pod względem funkcji seksualnych leki. Czyli można sobie pomóc pewnymi specyfikami? Nie ma przeciwskazań w stosowaniu np. Viagry? - Stosowanie leków wspomagających erekcję typu sildenafil („Viagra”) jest przeciwskazane przez kilka tygodni po zawale serca. Po tym czasie prowadzący leczenie kardiolog indywidualnie zdecyduje o możliwości stosowania takich leków. Wszystko zależy od stopnia uszkodzenia serca oraz rodzaju stosowanych leków nasercowych. Chciałbym zaapelować do pacjentów o czujność i zdrowy rozsądek. W Internecie można znaleźć mnóstwo specyfików zwiększających potencję i poprawiających libido. Zwracam uwagę, aby zdecydowanie unikać specyfików nieznanego pochodzenia, nie kupowanych w aptece. Pacjenci, którzy przeszli zawał, zmuszeni są zmienić swoje złe nawyki, do których należy rzucenie palenia. Przychodzi im to łatwo? - Pacjenci po zawale są przykuci do łóżka przynajmniej na kilka dni. Siłą rzeczy w tym czasie nie palą. Zazwyczaj trwają w tym postanowieniu przynajmniej w pierwszym trymestrze rehabilitacji. A później bywa bardzo różnie. Niektórzy wracają do nałogu. Na rynku dostępne są różne preparaty –popularne leki, jak Desmoxan czy plastry z nikotyną – nie ma przeciwskazań, aby je stosować. Należy jednak odczekać z rozpoczęciem kuracji 2 lub 3 miesiące od zawału. Tak naprawdę każdy sposób na rzucenie palenia jest dopuszczalny, ale w każdej metodzie najważniejsza jest silna wola. A na ile pacjenci są konsekwentni w zmianie diety? - Z tym bywa różnie. Generalna zasada jest taka, aby po przebytym zawale jeść jak najmniej tłustego i słodkiego. Najwłaściwsza jest dieta śródziemnomorska. Należy unikać tłuszczu zwierzęcego. Pacjenci na początku rehabilitacji częściej zamiast kotleta schabowego wybierają łososia czy pstrąga, ale niestety po kilku miesiącach mięso pojawia się w diecie częściej niż ryby. Ja często można wypić symboliczną lampkę wina do kolacji? - Pamiętajmy o tym, aby zmieniając złe nawyki po zawale najlepiej w ogóle zrezygnować z picia alkoholu. Raz na jakiś czas można pozwolić sobie na małą dawkę niskoprocentowego czerwonego wina. O innym alkoholu najlepiej zapomnieć. Niby niegroźne piwo ma bardzo niekorzystny wpływ na profil cholesterolowy. Pamiętajmy, aby we wszystkim zachować umiar. W dzisiejszych czasach z zawału serca się wychodzi. Można po nim prowadzić normalne, aktywne życie, pod warunkiem że będzie to zdrowe życie. Rozmawiała: Aleksandra Zalewska-Stankiewicz dr n. med. Michał Ploch, specjalista kardiolog absolwent Wydziału Lekarskiego w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego wiedza i umiejętności zdobyte w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu oraz w Oddziale Kardiologii Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu członek Polskiego i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego współautor kilku publikacji naukowych oraz rozdziałów książkowych zainteresowania zawodowe: echokardiografia, międzynarodowe badania kliniczne z zakresu kardiologii

jakie soki pić po zawale serca